Rak piersi to najczęstszy nowotwór złośliwy u kobiet. Wcześnie wykryty – może być całkowicie wyleczony. Badaj się systematycznie, nie odpuszczaj. Rak piersi na początku nie powoduje żadnych objawów. Dlatego najważniejsze jest badanie i regularne sprawdzanie stanu zdrowia. Każda drobna zmiana może być kluczowa do wykrycia choroby i szybkiego podjęcia leczenia. 20 tysięcy kobiet rocznie w Polsce ma rozpoznanie raka piersi.



Przyczyny
Zachorowanie na raka piersi może mieć różne przyczyny i trudno je wskazać jednoznacznie w konkretnym przypadku. Są jednak czynniki ryzyka, które mogą mieć wpływ na występowanie tej choroby.

Głównie rak piersi dotyczy kobiet, choć może się pojawić również u mężczyzn.
Świadomość i stosowanie profilaktyki od wczesnej młodości zwiększa prawdopodobieństwo szybkiego wykrycia i wyleczenia choroby.

Szczególnie przestrzegaj zasad profilaktyki, jeśli:

  • masz uwarunkowania genetyczne i w Twojej rodzinie ktoś chorował na raka piersi
  • miałaś wcześnie pierwszą miesiączkę lub późno menopauzę
  • masz ponad 50 lat
  • późno urodziłaś pierwsze dziecko.

Objawy
Wcześnie wykryty rak piersi daje szansę na wyleczenie. Poradź się lekarza, jeśli zauważyłaś:

  • zmianę wielkości i kształtu brodawek lub piersi
  • guzki lub zgrubienia wyczuwalne w piersi albo pod pachą
  • wciąganie skóry piersi, otoczki lub brodawki
  • zmiany skórne w obrębie piersi.

Profilaktyka – jak się badać
Badania piersi są podstawową formą profilaktyki nowotworowej. Im wcześniej zostają zauważone zmiany, tym łatwiej pokonać chorobę.

Samobadanie piersi
Sama najlepiej znasz swój organizm i zauważysz coś niepokojącego lub odmiennego. Pamiętaj o samobadaniu i nie pomijaj go w codziennej profilaktyce.

Samobadanie rób:

  • raz w miesiącu 3-5 dni po zakończonej miesiączce
  • regularnie – wtedy wyczujesz ewentualną różnicę między badaniami.

Badaj się w kilku etapach:
Krok 1: stań przed lustrem, opuść ramiona i przyjrzyj się swoim piersiom
Krok 2: unieś ręce do góry, obejrzyj dokładnie swoje piersi. Zwróć uwagę na: kształt brodawek i otoczek, zabarwienie, zmiany skórne, wielkość, kształt i symetrię piersi. Każda asymetria dotycząca kształtu lub wielkości brodawek, otoczki lub całej piersi może być znakiem ostrzegawczym.
Krok 3: oprzyj dłonie na biodrach i jeszcze raz obejrzyj swoje piersi, porównaj symetrię i wygląd piersi, pochyl się lekko do przodu i ponownie obejrzyj swoje ciało.
Krok 4: złącz trzy środkowe palce dłoni, unieś lewą rękę nad głowę, a palcami prawej dłoni sprawdź swoją lewą pierś. Wybierz jedną z zalecanych technik badania- zobacz rysunek.  W trakcie badania zataczaj palcami niewielkie koliste ruchy, siła ucisku palców powinna być trójstopniowa, od słabego, przez umiarkowany do mocnego. Nie pomiń żadnego obszaru na powierzchni piersi i dokładnie zbadaj dół pachowy oraz okoliczne węzły chłonne. To samo wykonaj z prawą piersią.
Krok 5:  połóż się wygodnie na plecach, jedną rękę umieść za głową, a drugą zbadaj pierś tak jak wcześniej, tak samo zbadaj drugą pierś.

Mammografia
Badanie polega na prześwietleniu tkanek piersi promieniami rentgenowskimi. Trwa kilka minut. Pozwala znaleźć nieprawidłowości zanim będzie je można wyczuć palcami. Wykonuje się po dwa zdjęcia każdej piersi.

Mammografia to:

  • najbardziej czułe i bezpieczne badanie w profilaktyce raka piersi
  • najlepszy sposób, by wcześnie wykryć zmiany w piersi. 

Niektóre kobiety odczuwają dyskomfort związany z uciskiem piersi podczas badania. Ucisk jest konieczny, aby badanie było wiarygodne.
W ramach programu profilaktycznego możesz wykonać mammografię w pracowni stacjonarnej lub mobilnej – mammobusie.
Jeśli nie kwalifikujesz się do programu profilaktyki raka piersi – możesz wykonać USG piersi lub mammografię na podstawie skierowania od lekarza specjalisty: ginekologa, onkologa.

Program profilaktyki raka piersi
Program skierowany jest do kobiet w wieku od 50 do 69 lat, które:

  • przez ostatnie dwa lata nie miały mammografii
  • nie miały wcześniej stwierdzonej zmiany nowotworowej piersi o charakterze złośliwym
  • dostały pisemne wskazanie do wykonania ponownej mammografii po upływie 12 miesięcy z powodu obciążenia następującymi czynnikami ryzyka:
    • rak piersi wśród członków najbliższej rodziny – matka, siostra, córka
    • mutacja w obrębie genów BRCA1 lub BRCA2.

Od 1 listopada 2023 roku z programu mogą korzystać kobiety w wieku 45-74 lata.

Możesz wziąć udział w programie:

  • bez skierowania
  • jeśli telefonicznie lub osobiście umówisz się na badanie

Źródło: serwis pacjent.gov.pl