Jesteś zadbaną kobietą, czyli myślisz o sobie, o swoim zdrowiu. Pamiętasz o zasadach profilaktyki, aby zapobiegać rozwojowi chorób i wcześnie reagować na niepokojące objawy. Badasz się regularnie, przyjmujesz szczepienia ochronne, prowadzisz zdrowy styl życia. Pamiętaj o tym, żeby nie przegapić jakiejś zmiany, nawet drobnej.
Nowotwory u kobiet
Zgodnie z raportem na temat nowotworów w Polsce, kobiety nadal najczęściej chorują na nowotwory: piersi, płuca, jelita grubego (kątnicy, okrężnicy i odbytnicy), trzonu macicy.
Najczęstszą przyczyną śmierci kobiet na choroby nowotworowe jest rak: płuca, piersi, jelita grubego.
Pamiętaj, że możesz skorzystać z profilaktycznych programów, które wcześnie wykrywają zmiany chorobowe i diagnozują je. Regularne badania i porównywanie wyników pozwalają na wczesne wykrycie i wyleczenie choroby. Wiesz, że lepiej zapobiegać niż leczyć. Zatem bądź zapobiegliwa i dbaj o siebie.
Regularnie badaj piersi
Dbaj o swoje piersi i systematycznie je badaj. Regularne samobadanie pomaga wykryć każdą zmianę. Rób je raz w miesiącu 3–5 dni po zakończonej miesiączce lub w wybranym dniu, jeśli jesteś po menopauzie.
Sprawdź, jak prawidłowo wykonać samobadanie piersi.
Wcześnie wykryty rak piersi jest wyleczalny. Nie zwlekaj i idź do lekarza, jeśli zauważysz:
- zmianę wielkości i kształtu w obrębie piersi
- guzki lub zgrubienia wyczuwalne w piersi lub pod pachą
- wciąganie skóry piersi, otoczki lub brodawki
- zmiany skórne w obrębie piersi.
Specjalista może zdecydować o USG lub mammografii i dać Ci skierowanie na odpowiednie badanie.
Pamiętaj o programach profilaktycznych, bierz w nich udział. Celem programów jest wykrycie chorób w bardzo wczesnym stadium, kiedy najczęściej są wyleczalne. Badania przesiewowe, czyli skrining, to sposób wykrywania chorób u osób, które nie mają objawów choroby, ale znajdują się w grupie ryzyka, np. ze względu na wiek lub płeć.
Profilaktyka raka piersi – mammografia
Weź udział, jeśli masz 45–74 lata i spełniasz jedno z kryteriów:
- nie miałaś wykonywanej mammografii w ciągu ostatnich dwóch lat (przy określaniu wieku należy wziąć pod uwagę rok urodzenia)
- zakończyłaś okres 5 lat od leczenia chirurgicznego raka piersi i pozostajesz w trakcie uzupełniającej hormonoterapii (HT) – zalecenie badania co 12 miesięcy
- zakończyłaś leczenie raka piersi i 5-letni proces monitorowania po zakończonym leczeniu – zalecenie badania co 12 miesięcy.
Dla młodszych kobiet ten rodzaj badania jest mniej skuteczny ze względu na inną budowę piersi.
Profilaktyka raka szyjki macicy – cytologia
Ten program jest dla Ciebie, jeśli:
- jesteś w przedziale wieku od 25 do 64 lat
- nie miałaś cytologii w ciągu ostatnich trzech lat
- jesteś obciążona czynnikami ryzyka (zakażona wirusem HIV, HPV – typem wysokiego ryzyka, przyjmujesz leki immunosupresyjne) i nie miałaś cytologii w ciągu ostatnich 12 miesięcy.
Kobiety, które leczyły się z powodu nowotworu złośliwego szyjki macicy, po zakończeniu kontroli onkologicznej ponownie zostają objęte badaniem – jeśli tak zdecyduje lekarz.
Profilaktyka raka jelita grubego – kolonoskopia
Weź udział w programie, jeśli:
- jesteś między 50–65 rokiem życia i nie masz objawów choroby
- jesteś między 40–49 rokiem życia i masz krewnego pierwszego stopnia, u którego rozpoznano nowotwór jelita grubego
- nie miałaś kolonoskopii przez ostatnich 10 lat.
Podczas kolonoskopii lekarz może dokładnie obejrzeć jelito od środka. Pozwala to wykryć zmiany i podjąć szybko leczenie.
Profilaktyka chorób odtytoniowych, w tym przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP)
Ten program jest dla Ciebie, jeśli:
- palisz
- chcesz zerwać z nałogiem
- masz powyżej 18 lat – otrzymasz poradnictwo antynikotynowe
- jesteś między 40. a 65. rokiem życia – dostaniesz też diagnostykę i profilaktykę POChP.
Możesz korzystać z programu raz na 3 lata. Realizują go placówki, które mają personel wykwalifikowany w leczeniu zespołu uzależnień od tytoniu.
S
lekarza o receptę. Dorośli mają na nią 50-procentową refundację.
Jeśli masz ponad 40 lat
Możesz skorzystać z programu profilaktyka 40 plus, na który składa się pakiet badań diagnostycznych.
Pakiet dla kobiet zawiera badania:
- morfologii krwi obwodowej z wzorem odsetkowym i płytkami krwi
- stężenia cholesterolu całkowitego albo kontrolny profil lipidowy
- stężenia glukozy we krwi
- prób wątrobowych: AlAT, AspAT, GGTP
- poziomu kreatyniny we krwi
- ogólne moczu
- poziomu kwasu moczowego we krwi
- krwi utajonej w kale – metodą immunochemiczną (iFOBT).
Pakiet badań diagnostycznych wspólny dla kobiet i mężczyzn to:
- pomiar ciśnienia tętniczego
- pomiar masy ciała, wzrostu, obwodu w pasie
- obliczenie wskaźnika masy ciała (BMI).
Jakie badania są rekomendowane dla Ciebie
Skuteczność leczenia nowotworów i wielu innych chorób zależy od momentu diagnozy i stadium choroby. Przyczyn zachorowania może być wiele. Regularne monitorowanie swojego stanu zdrowia pomaga zachować je na długo.
Pamiętaj o 12 sposobach na walkę z rakiem
Europejski kodeks walki z rakiem jest oparty na naukowych badaniach Evidence-based medicine. Zobacz, jakie są zasady stosowania kodeksu w codziennym życiu:
- nie pal tytoniu
- unikaj biernego palenia – nie przebywaj w zadymionych pomieszczeniach
- kontroluj wagę – wystrzegaj się nadwagi i otyłości
- bądź aktywna fizycznie
- odżywiaj się zdrowo
- ogranicz picie alkoholu
- unikaj nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne
- unikaj substancji rakotwórczych w środowisku pracy
- chroń się przed promieniowaniem radonowym
- zapobiegaj zachorowaniu na raka piersi – jeśli możesz, karm piersią dziecko i ogranicz stosowanie hormonalnej terapii zastępczej
- pamiętaj o szczepieniach przeciwko HBV – wirusowi zapalenia wątroby typu B i HPV –wirusowi brodawczaka ludzkiego
- bierz udział w badaniach przesiewowych – wczesne wykrycie zmian daje szansę na wyleczenie nowotworu.
Źródło: serwis pacjent.gov.pl